Deze buurt in Oud-Zuid is de duurste van Nederland, hoe is het om daar te wonen? ‘Het is nu toch een beetje nouveau riche’
In de Diepenbrockbuurt kost een woning gemiddeld 2,67 miljoen en hebben de inloopkasten het formaat van een klein appartement. Sinds kort is het ook de duurste buurt van heel Nederland. Wie wonen er? En is er ook een keerzijde aan luxe? ‘Als je zo’n duur huis hebt, wie kun je dan vertrouwen?’
Malika Sevil 3 augustus 2024, 03:00
Als je in de duurste buurt van Nederland woont, moet je niet gek opkijken als er geregeld een brief van een gretige makelaar op de mat ligt. Zo ook bij Xaviera Hollander (81) – schrijfster van onder meer The Happy Hooker en Kind af. Mocht ze haar huis willen verkopen, dan staan de makelaars in rijen van drie opgesteld om de deal te sluiten.
Ze ‘vragen het allervriendelijkst’, maar Hollander piekert er niet over. “Ik vind het hartstikke leuk hier, mijn man vindt het hier fijn. Ik heb een traplift, ik blijf.” Hollander zit in haar ruime woonkamer aan een riante tafel met uitzicht op een veranda. Ook binnen is veel te zien: een buste met pronte borsten, een beeldje met jarretels, een schilderij van enige tijd geleden met een bijna blote Xaviera.
Ze resideert in een twee-onder-een-kap uit 1929 met vijfhonderd vierkante meter grond eromheen. WOZ-waarde: 2,97 miljoen euro. Ze werd wereldberoemd en ze woont in de duurste buurt van Nederland, maar dat wil niet zeggen dat ze schathemeltjerijk is. Misschien op papier, maar niet op haar bankrekening. “Zonder mijn B&B zou ik het niet redden, want het onderhoud en de erfpacht kosten een kapitaal.”
Dan maar verkopen en het huis opsnoepen? Geen sprake van. “Kijk maar naar buiten. Bomen! De vogels fluiten. Het voelt alsof je buiten woont, maar dan in de stad. En het mooie Beatrixpark zit om de hoek, mijn tien jaar jongere man Philippe laat daar elke dag ons hondje uit.”
Opknappertje van 1,3 miljoen
Dit is de Diepenbrockbuurt in Oud-Zuid, het allerduurste stukje Nederland. Hier kost een woning gemiddeld 2.670.000 euro, berekende vastgoedexpert Calcasa in mei. De Diepenbrockbuurt wint het dit jaar voor het eerst van de duurste buurten in Huizen, Wassenaar en Bloemendaal.
Dit is het gouden randje van de goudkust. Wie wonen daar? Waarom is uitgerekend dit stukje Amsterdam zo exclusief? Is het echt zo zaligmakend om hier te wonen? En staat er nog wat te koop?
Om met die laatste vraag te beginnen: Ja. Voor 11,8 miljoen euro heb je op de Bernard Zweerskade een villa met een oppervlakte van 516 vierkante meter (‘met mogelijkheid om te vergroten’, aldus de makelaar op Funda). Het ene huis biedt een wijnkelder in kasteelstijl, een andere villa heeft een inloopkast van 35 vierkante meter – het formaat van een klein appartement. Het goedkoopste dat er momenteel in de buurt te koop staat, is een opknappertje van 1,3 miljoen met energielabel F.
Ondernemersdrift
Als we inzoomen op de CBS-cijfers, zien we dit: de Diepenbrockbuurt telt 329 woningen, twee derde is koop. Er wonen circa 800 mensen – veel hbo- en universitair opgeleiden en zelfstandigen in de zakelijke en financiële dienstverlening. Bijna 30 procent van de bewoners van de Diepenbrockbuurt heeft een westerse migratieachtergrond, wat relatief veel is en kan duiden op het aantal expats. Op 80 procent van de adressen staat een bedrijfsvestiging geregistreerd; in heel Amsterdam is dat circa 40 procent. Dat zegt iets over de ondernemersdrift in de buurt.
Oud-Zuid
In de duurste buurt van Nederland, de Diepenbrockbuurt in Amsterdam, kost een woning gemiddeld 2.670.000 euro.
“Het is gewoon een buurt met heel nette mensen, zoals dat heet, ik ken geen crook uit deze buurt,” zegt Xaviera Hollander. Ze streek hier circa veertig jaar geleden neer nadat ze zich een aantal jaren op rij verveelde in Amstelveen. “Maurice de Hond woonde hier en vertelde dat het te koop stond. Ik heb een beetje gepingeld, maar heb het voor een heel goede prijs kunnen kopen.”
De buurt moest in het begin aan haar wennen, zegt ze. “Ik ben natuurlijk een beetje een feestbeest.” Herrie kwam er ook uit haar slaapkamer, zo gaat ze verder. “‘U maakt wel veel lawaai,’ hoorde ik dan. Dat kan kloppen. Als ik seks heb, dan kom ik ook weleens een keer om twee uur ’s nachts klaar. ‘Wilt u alstublieft de ramen en de gordijnen dichtdoen?’ vroeg een buurman dan.”
Nou ja, Hollander bedoelt maar:" het is chic en soms tegen de kouwe kak aan. Toen tenminste."
Een onbeschoft bod
Ook Frank de Grave, voormalig VVD-wethouder in Amsterdam, staatssecretaris van Sociale Zaken en minister van Defensie, woonde in deze buurt. Hij was 28 jaar toen hij en zijn vrouw ‘op slag verliefd werden’ op een twee-onder-een-kapwoning aan de Herman Heijermansweg. Ze kochten het in 1983 voor 450.000 gulden – voor hen een godsvermogen. Het was een buurt met notarissen, hoogleraren, dat werk. Iedereen bleef er ook wonen, want ja, waarom zou je verhuizen als je aan de idylle van de Herman Heijermansweg woont?
Ze kregen kinderen, die werden groot, gingen uit huis en plotsklaps lag daar in 2008 in de brievenbus een briefje van een ondernemer. Hij wilde het huis kopen, voor een, ja, De Grave kan het niet anders zeggen, ‘onbeschoft bod’. Onbeschoft hoog, welteverstaan.
“De buurt was al aan het veranderen. We zagen om één uur ’s nachts een auto stoppen voor het huis van de overburen. Dat viel natuurlijk op. Wat bleek? Iemand was uit Parijs overgekomen om midden in de nacht even naar het huis te kijken en heeft er vervolgens een bod op gedaan. We kregen gaandeweg een ander soort mensen in de buurt. Het is toch een beetje van de nouveau riche geworden en daar zijn we niet helemaal van. Maar goed, dat is een smaakkwestie.”
De Grave en zijn vrouw hebben het ‘onbeschofte bod’ aangenomen en wonen nu, zeer naar tevredenheid, in een eeuwenoud grachtenpand in het centrum.
Schoonvader van Cruijff
De hoogleraren, notarissen, politici en artsen van toen wonen er nog steeds, maar er kwamen ceo’s, techmiljonairs, presentatoren en andere BN’ers bij. Veel mensen in de Diepenbrockbuurt beginnen over de schoonvader van Johan Cruijff, die er een huis had. Ruud Gullit was de achterbuurman van Xaviera Hollander en veel mensen van zo’n 45 jaar en ouder kunnen zich nog een relletje van begin deze eeuw herinneren.
In de Herman Gorterstraat staat het voormalige huis van de oud-voorzitter van de Europese Centrale Bank, wijlen Wim Duisenberg. Zijn vrouw Gretta hing na een pro-Palestinademonstratie in 2002 de Palestijnse vlag aan haar balkon, tot grote ergernis en woede van haar buren. Het werd een dusdanig grote rel dat ze het, hoewel Wim Duisenberg al in 2005 is overleden en zijn weduwe allang is verhuisd, in de Diepenbrockbuurt nog niet zijn vergeten.
De buurt is in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw ook écht gebouwd voor de welgestelden, zegt architectuurhistoricus Coert Peter Krabbe van de dienst Monumenten en Archeologie. “De Diepenbrockbuurt is onderdeel van Plan Zuid van Berlage. Dat is een geniaal stedenbouwkundig plan waarbinnen voor alle geledingen van de toenmalige samenleving is gebouwd. Aan de oostkant bij het Victorieplein en de Vrijheidslaan voor de lagere klasse, in de Rivierenbuurt voor de middenklasse. En in de Diepenbrockbuurt en aan de Apollolaan zie je vervolgens villa’s die je eigenlijk vrijwel nergens in de stad vindt.”
Bijna alles is gebouwd in de typische en geliefde baksteenarchitectuur. Doordat de buurt is ingeklemd tussen water en het groen van het Beatrixpark is het er bovendien rustig. “Dat is aantrekkelijk,” zegt Krabbe. “Je woont er aan het park, in fraaie architectuur. En een enorme pre is ook dat je dicht bij alle culturele voorzieningen van de stad zit. Dat dit de duurste buurt is, verbaast mij niet.”
Dubbele agenda
Toch heeft in de duurste buurt van het land nog altijd 6,2 procent van de bewoners een laag inkomen, blijkt uit de CBS-cijfers. Een postcode (1077) zegt dus niet alles. Mary van Vucht van StadsdorpZuid, een bewonersinitiatief in Oud-Zuid dat het nabuurschap in de buurt moet vergroten, proeft dat soms ook bij de bewoners. “Als je geld in de stenen zit, dan ben je niet meteen rijk.” Bovendien brengt het ook hoge kosten met zich mee, benadrukt ze, zoals onderhoud, erfpacht en onroerendezaakbelasting.
Als je wél geld en een dik huis hebt, gaat dat voorrecht ook gepaard met een keerzijde, weet Van Vucht. “Eenzaamheid. Dat komt in de Diepenbrockbuurt net zo goed voor. En misschien wel meer omdat de mensen ook wantrouwend zijn. Want als je zo’n duur huis hebt, wie kun je dan vertrouwen?” Hoe weet je bijvoorbeeld of de offerte van de loodgieter, timmerman of tuinman klopt? Nieuwe vrienden maken is dan ook lastiger, want zijn er geen andere bedoelingen of dubbele agenda’s?
Volgens Van Vucht is Stadsdorp Zuid in 2009 opgetuigd om oudere buurtbewoners te helpen aan betrouwbare ‘adresjes’. “Als jij een goede en betrouwbare schoonmaker, klusjesman, schilder of tuinman weet, help je elkaar daarbij.” Gaandeweg werden de activiteiten steeds meer uitgebreid en inmiddels kunnen bewoners zich opgeven voor allerlei activiteiten, zoals tafeltennis, jeu de boules of wandelen. “En als je elkaar leert kennen, vertrouw je elkaar meer.”
Van Vucht merkt ook wel dat veel bewoners steeds meer bezig zijn met zichzelf en minder met de buurt. “Mijn generatie ging zich nog aan de buren voorstellen als ze ergens kwamen wonen, maar dat is niet meer in. En in de Beethovenstraat komen steeds meer juicebars waar mensen met laptops zitten te werken. Daar voelt de oorspronkelijke bewoner, die hier al dertig jaar woont, zich niet altijd thuis.”
Hippe sportschool
Even verderop in de Herman Gorterstraat staat kerk Vrijburg, een plek waar de dochter van de overleden Zuid-Afrikaanse geestelijke en mensenrechtenactivist Desmond Tutu, van Furth, bijeenkomsten van haar eigen geloofsgemeenschap houdt. Binnen is Gigi Calkoen, bureaumedewerker en Oud-Zuidbewoner, druk in de weer. Ze heeft er wel over nagedacht of dit een mooie plek is voor een kerk. “Als kerk zou je graag iets voor de omwonenden willen doen, maar voor voedselpakketten zitten we in de verkeerde buurt. De mensen hebben hier niet zoveel nodig,” zegt ze.
Nou, pareert een van de twee predikanten, Rachelle van Andel, die net komt binnenlopen, een kerk is óók een ontmoetingsplek en uitgerekend in dit soort buurten zijn er weinig maatschappelijke locaties om elkaar te treffen. “Volgens mij is er ook veel eenzaamheid achter die hoge hekken. Als ik door de straat loop, krijg ik het gevoel dat veel mensen druk zijn met hun eigen kleine microwereld. Sporten bij de hippe sportschool in die oude kerk, Saints & Stars, barbecueën in de tuin, terwijl ik erin geloof dat wij mensen ontzettend behoefte hebben aan ontmoetingen en elkaar zien.”
Maar ja, als je een megagrasmat, een Big Green Eggbarbecue, een tuinset van vijf strekkende meter en een zwembad tot je beschikking hebt, wat zou je dan nog voor aansluiting zoeken?
“Tot je te maken krijgt met ziekte, verlies van een dierbare, ouderdom. Tot je een baan verliest, een faillissement meemaakt, gaat scheiden. Tot je merkt dat je kwetsbaar bent,” zegt Van Andel. “Dan ontstaat er in mijn ervaring ruimte voor levensvragen. Kijk, het is ook een façade hè, zo’n groot huis, een mooie auto, we hebben het goed voor elkaar. Maar bij tegenslag maakt het geen verschil. Dan zoek je ook naar plekken waar je niet altijd samenvalt met je maatschappelijke functie en waar je kunt verbinden met anderen.”
Xaviera Hollander relativeert het ook graag. Ook in de duurste buurt van Nederland kampen mensen met gewonemensenproblemen. “Ik zat een keer halverwege de trap vast op mijn traplift met allemaal spullen op schoot. Viel de stroom weer eens uit, waarschijnlijk omdat de Diepenbrockstraat weer eens openlag voor werkzaamheden. Dat onderhoud duurde eindeloos. Ook dát is de Diepenbrockbuurt.”
Xaviera's 81ste verjaardagsfeest
Dit jaar trakteerden Xaviera en haar man een paar dozijn intieme vrienden en bekenden op een heerlijke verjaardagsmaaltijd. Philip prepareerde een majestueuze middag met zalig eten en diverse drankjes. Als klap op de vuurpijl was er een erotische burlesque show van een goede bekende artieste, die door Shai Shahar als verjaardagscadeautje was meegebracht. Zelfs Xaviera's hondje Luna volgde deze mooie dame op de voet!
Intussen stond er ook een prachtig groot artikel in dezelfde Parool editie als mijn bovenstaand stuk over de buurt waar ik mijn eigen bed and breakfast bestier en wel over de spoedig te verwachten eutenasie van mijn levenslange vriend en collega schrijver HANS PLOMP, uit Ruigoord. Hij is momenteel door prostaat kanker geveld, inmiddels na ettelijke vreselijk sterke medicijnen om te proberen hem te genezen echter nu van zijn onderlijf tot en met zijn voeten volledig verlamd. Zijn liefhebbende vrouw sinds enkele jaren, Masja begeleidt hem deze laatste dagen tot aan zijn euthenasie dat any time kan plaats vinden. Ik Xaviera Hollander ben eigenlijk samen met Hans opgegroeid en ik heb hem zelfs aan zijn eerste vrouw voorgesteld die Hanny heette.; daar heeft hij al heel lang een dochter mee die echter zelden in het beeld verschijnt.. Hanny zelfs is al lang geleden ook aan kanker overleden.
Hans Plomp en ik begonnnen onze collectieve S.P,.O. Scholieren Pers Organisatie toen we nog op school zaten, Nu is hij helaas vreselijk gesloopt door deze verschrikkelijke ziekte , kanker - heeft zelfs al zijn tanden verloren en is verlamd aan zijn benen waardoor hij volledig aan zijn bed gekluisterd is. Omgeven door een achtergrond van zijn kleurrijke park en beelden achter zich . Dit zijn zijn laatste woorden tot op heden
IK ERVAAR DEZELFDE SOORT NIEUWSGIERIGHEID NAAR DE DOOD ALS TOEN WE RUIGOORD KRAAKTEN, EN NU IS HET NET OF IK NAAR EEN VREEMD LAND OP REIS GA, IK BEN ECHT KLAAR OP DEZE AARDE . ANDERE DINGEN TREKKEN ME NU MEER DAN DE KLEREZOOI HIER OP AARDE ..IK GA DAN OOK BLIJMOEDIG MIJN EINDE TEGEMOET. HANS PLOMP
en hier is een gedicht dat ik ook net terugvond: geschreven door SIMON VINKENOOG - EEN MANIFEST VOOR DE LIEFDE
Ik zal u leren hoe
ik zeg u:
Ik ben een Nederlanse dichter.
Ik breng de Nederlandse taal ten gehore.
Ik spreek in eenvoudige bewoordingen.
ik heb een eenvoudige doel:
hebt elkander lief.
Ik spreek niet van uw naaste, noch van uw even -naaste,
ik spreek niet van uw vijand of van uw vrienden ,
i spreek niet tot doven, muren of televisie toestellen
ik spreek tot mensen, en ik zeg U:
hebt elkander lief
Ik zal u zeggen, waarom Lieve vrienden.
omdat het goed is , omdat het een goed gevoel is,.
omdat het mij overkomen is , Ik heb lief , ik heb de ander lief,
i k heb mijzelf lief, ik heb mi jn God lief, en ik heb u lief.
Soms is mijn liefde onvolmaakt, Ik uit mijn spijt,
Ik ben een dicher en spreek dichterlijke vrijheid ,
spreek de waarheid.
Hebt elkander lief.
Ik zal u leren hoe.
Ik doe u gebruiken uw zintuigen
Ik sommeer u te kijken , te horen , te voelen en te ruiken :
er gebeuren grote dingen.
U kijkt uw ogen uit. U zult het mijlen ver horen
U zult het oerla voelen, en het is waar dan ook te ruiken:
de liefde heeft de liefde lief.
Ikben een dochet en spreek dichetrike vrijegeid
spreek de warheid
hebt elkander lief
Ik zal u leren hoe
Ik sommeer u te kijken, te horen , te voelen en te ruiken:
er gebeuren grote dingen
U zult het overal voelen, en het is waar dan ook te ruiken
de liefde heeft de liefde lief
XAVIERA HOLLANDER EN PHILIP WENSEN U ALLEN EEN GEZOND , GEZELLIGE AANGENAME NAZOMER 2024 TOE. UIT AMSTERDAM.
